Programmameldingen
In onderstaande tabel zijn de programmameldingen opgenomen, waarvan we verwachten dat die leiden tot een afwijking ten opzichte van de begroting. In de kolom VM 1-2023 zijn de meldingen uit de 1e Voortgangsmonitor opgenomen. In kolom VM 2-2023 zijn de meldingen die nu actueel zijn opgenomen. Deze regels worden niet in de begroting aangepast, met uitzondering van de melding 'Onderbesteding en toevoeging middelen aan reserve Aardgasvrij'. Deze melding komt terug in het volgende hoofdstuk. Na de tabel volgt een toelichting op de regels uit de kolom VM 2-2023, die gewijzigd zijn ten opzichte van de kolom VM1-2023.
financieel effect 2023 * € 1.000 | programma | VM 1 - 2023 | VM 2 - 2023 |
---|---|---|---|
Meldingen, verwerkt bij de 1 e VM | |||
Stijging energiekosten sportaccommodaties | Sport | -1.712 | -1.712 |
Juridisch adviseur Bezwarencommissie | Bestuur en organisatie | -67 | -67 |
Mens als Middelpunt | Bestuur en organisatie | -290 | -290 |
Aanpassing negatieve reserve Bereikbaarheidsfonds | Bereikbaarheid | -81 | -81 |
Aanpassing GRP-voorziening | Openbare ruimte | 183 | 183 |
Inzet stelpost gemeentefonds mut. uitkeringsgerechtigden | Financiën | 357 | 357 |
Melding, waarvoor we de begroting willen aanpassen | |||
Reservering middelen Aardgasvrij | Openbare ruimte | 3.800 | |
Financiën | -3.800 | ||
Overige meldingen programma's | |||
Stijging energiekosten | Diverse programma's | -7.149 | -6.883 |
Aanpak energiecrisis | Diverse programma's | 4.300 | 4.100 |
Rechtsschending en rechtsherstel Joods vastgoed in/na WO2 | Bestuur en organisatie | -125 | |
Stijging porti- en vrachtkosten | Bestuur en organisatie | -100 | -100 |
Hulp slachtoffers aardbeving Turkije | Bestuur en organisatie | -182 | -182 |
Viering 100 jaar universiteit | Bestuur en organisatie | -150 | -150 |
Stijging kosten verkiezingen | Bestuur en organisatie | -195 | -745 |
Frictiekosten Personeel Publiekszaken | Bestuur en organisatie | -220 | -220 |
Huisvesting registratie niet- ingezetenen | Bestuur en organisatie | -128 | |
Kwaliteitsmedewerker AVG-Privacy-Informatieveiligheid | Bestuur en organisatie | -148 | |
Project Insourcing BRIKS-taken | Bestuur en organisatie | -325 | -325 |
VRGZ-FLO betalingen | Veiligheid | -300 | -268 |
Bijdrage VRGZ | Veiligheid | -231 | |
Minder opbrengsten kermis | Economie en Toerisme | -135 | |
Groene Metropoolregio (GMR) | Economie en toerisme | -105 | |
Wmo huishoudelijke hulp | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | 1.200 | 860 |
Wmo hulpmiddelen | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | 249 | |
Wmo begeleiding en dagbesteding | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | -1.400 | -1.600 |
Jeugd | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | -2.500 | -10.000 |
Buurtteam Jeugd & Gezin | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | 570 | |
Buurtteam Volwassenen | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | 140 | |
Beschermd wonen en maatschappelijke opvang | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | 11.300 | 12.900 |
Terugbetaling subsidies Welzijn | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | 317 | 1.000 |
Inzet GALA-middelen | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | 290 | |
Indexering subsidies 1,6% niet volledig benut | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | 100 | |
Lagere huuropbrengsten de Ster en de Klif | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | -200 | |
Lagere horecaomzet (wijk)accommodaties | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | -190 | |
Lagere uitgave OZB (wijk)accommodaties | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | 100 | |
Opvang ontheemden uit Oekraïne | Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg | -755 | |
Inkomensregelingen inclusief energietoeslag | Werk en Inkomen | -1.300 | 285 |
Begeleide participatie | Werk en Inkomen | 1.468 | 1.438 |
Arbeidsparticipatie | Werk en Inkomen | 474 | 1.968 |
Suites voor sociaal domein | Diverse programma's sociaal domein | -600 | -200 |
Onderwijshuisvesting: indexering doordecentr. vergoeding | Onderwijs | -1.500 | -1.300 |
Correctie indexering subsidiebudgetten | Onderwijs | 500 | |
Peuterwerk | Onderwijs | 500 | |
Hogere reclameopbrengsten | Bereikbaarheid | 275 | |
Lagere opbrengsten havengelden | Bereikbaarheid | -130 | |
Lagere kosten reiniging DVO DAR | Bereikbaarheid | 375 | |
Hogere opbrengsten zwerfafval | Bereikbaarheid | 528 | |
Aansluiting vastgesteld werkplan ODRN met raming SB 2023 | Wonen en Stedelijke ontwikkeling | -900 | -900 |
Aanvullende indexering werkplan ODRN 2023 | Wonen en Stedelijke ontwikkeling | -530 | -530 |
Leges bouwvergunningen | Wonen en stedelijke ontwikkeling | -1.400 | 3.600 |
Korting plan- en regelsoftware Omgevingswet | Wonen en Stedelijke ontwikkeling | -185 | -185 |
Beheer vastgoed ivm verkoop panden | Wonen en Stedelijke ontwikkeling | -210 | |
Verkoop gemeentelijke panden | Wonen en Stedelijke ontwikkeling | -730 | |
Voordeel DVO DAR | Openbare ruimte | 428 | 980 |
Aanvullende indexering werkplan ODRN 2023 | Openbare ruimte | -226 | -226 |
Verpakkingsafval en lagere legesopbrengsten huisafvalzakken | Openbare ruimte | -980 | |
Vrijval coronamiddelen | Cultuur en Cultureel Erfgoed | 2.200 | |
Beheer vastgoed, huurderving en energiekosten ivm leegstand | Cultuur en Cultureel Erfgoed | -160 | |
Lagere horecaomzet Triavium | Sport | -200 | |
Vrijval middelen Buurtsportcoachregeling | Sport | 745 | |
Implementatie nieuw Financieel Informatiesysteem | Financiën | -902 | -902 |
Indexering verzekeringen | Financiën | -100 | -100 |
WOZ-bezwaren | Financiën | -550 | -310 |
Beheer, vastgoed, huurderving en energiekosten ivm leegstand | Financiën | -170 | |
Totaal | -3.225 | 2.758 |
De toelichtingen op de meldingen die in bovenstaande tabel ongewijzigd zijn ten opzichte van de 1e Voortgangsmonitor, zijn opgenomen in de bijlage 'Ongewijzigde programmameldingen'. De meldingen waarvoor geen bedrag meer is opgenomen in deze Voortgangsmonitor lichten wij niet toe omdat deze opgevangen worden binnen het programma of in 2023 niet meer van toepassing zijn.
Melding, waarvoor we de begroting willen aanpassen
Programma Openbare Ruimte / Financiën
Reservering middelen Aardgasvrij
De in de begroting 2023 aanwezige middelen voor het warmtefonds ad € 3 miljoen en de afgelopen jaren doorgeschoven post ad € 0,8 miljoen voor proeftuin aardgasvrije wijken Dukenburg worden niet uitgegeven in 2023. De ontwikkeling van warmte-infra of overige oplossingen voor de verduurzaming in de wijken is complex, vergt tijd en het vermogen om gelden in synergie bij elkaar te brengen. Om aan onze doelstellingen te voldoen, stellen we voor deze middelen toe te voegen aan de reserve Aardgasvrij zodat ze beschikbaar blijven voor de komende jaren.
Overige Meldingen
Stijging energiekosten
De energieprijzen zijn in november 2022 voor het jaar 2023 volledig vastgezet en zijn fors hoger dan de prijzen die we tot 2023 betaalden. Ter indicatie is de gasprijs ruim 3x duurder geworden en de elektriciteitsprijs zelfs bijna 4x zo duur geworden. Op basis van het huidige gas- en elektriciteitsverbruik van 2023, verwachten we een forse overschrijding van circa 6,9 miljoen euro op de budgetten in 2023. Het betreft de volgende onderdelen:
- Gemeentelijke panden: 1,8 miljoen euro
- (Wijk)accommodaties: 1,8 miljoen euro
- Stadsbeheer, inclusief speeltuinen en kinderboerderijen: 3,4 miljoen euro
Aanpak energiecrisis
Eind 2022 heeft uw raad besloten om 5 miljoen euro beschikbaar te stellen om het leed van onze inwoners en instellingen door de snelle stijging van de energieprijzen te verkleinen. De interventies golden voor de winterperiode 1-12-2022 t/m 31-3-2023. De reeds verstrekte subsidies aan maatschappelijke instellingen kunnen worden verantwoord onder de ontvangen provinciale Winterfondssubsidie (0,85 miljoen euro). Deze subsidie is ontvangen voor het verstrekken van tegemoetkomingen aan maatschappelijke voorzieningen of het MKB.
Bij de 1e Voortgangsmonitor hebben we al aangegeven dat we achteraf een groot deel van de beschikbare middelen niet hoeven uit te geven, afgerond 4,1 miljoen euro.
Programma Bestuur en organisatie
Rechtsschending en rechtsherstel Joods vastgoed in en na WO2
De Radboud Universiteit heeft in opdracht van het college onderzoek verricht naar de onteigening van huizen van Joodse burgers in Nijmegen, het rechtsherstel en de rol van de gemeente hierin. Naar aanleiding daarvan maakt de gemeente verontschuldigingen. Met de Joodse gemeenschap is overeengekomen om een educatief programma te ontwikkelen. Daarnaast om een fonds in te richten dat zal bijdragen aan de herkenbaarheid van de positie van de Joodse gemeenschap in de huidige stad. Vanuit dit fonds zullen initiatieven worden ondersteund die zorgen voor herkenbaarheid en verbinding met andere groepen. Ook kunnen bijdragen uit het fonds worden benut voor initiatieven die gericht zijn op het voorkomen van polarisatie.
Stijging kosten verkiezingen
We overschrijden dit jaar het budget op het product Verkiezingen met € 745.000. In de 1e Voortgangsmonitor meldden wij een overschrijding van € 195.000. Dit is het gevolg van de sterke kostenstijging van onder andere catering, energie- en huurkosten locaties en drukwerk en van hogere kosten voor de organisatie van de verkiezingen als gevolg van de wetswijziging. Het budget voor de verkiezingen moet worden herijkt. Afgelopen jaren hebben we kostenstijgingen kunnen opvangen met de extra, a-structurele uitkeringen uit het gemeentefonds (driedaagse verkiezingen vanwege corona). Naast deze overschrijding verwachten we dit jaar een extra overschrijding van € 550.000 in verband met de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen. Mogelijk leidt dit in 2025 tot minder kosten.
Huisvesting registratie niet-ingezeten (RNI)
Wij huren als gemeente een locatie van derden aan de Tweede Walstraat in Nijmegen. Deze locatie wordt gebruikt voor de dienstverlening omtrent Registratie niet-ingezetenen (RNI). De vergoeding die wij hiervoor krijgen van het rijk is niet kostendekkend en leidt tot een overschrijding van € 128.000.
Programma Veiligheid
VGRZ-FLO betalingen
Bij het overgaan van de brandweer van de gemeente naar de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ) per 1 januari 2013, zijn de budgetten voor het Functioneel Leeftijdsontslag (FLO- een soort vroegpensioen voor functies die lichamelijk en psychisch te zwaar zijn om tot de pensioengerechtigde leeftijd vol te houden) van het voormalige gemeentelijke brandweerpersoneel achtergebleven bij de gemeente. Jaarlijks vindt er een afrekening plaats. De berekeningen hiervoor worden gemaakt door de VRGZ, vergezeld van een accountantsrapport met bevindingen. De kosten fluctueren door de tijd heen. Door landelijke wijzigingen bleken de berekeningen van VRGZ te laag. Voor 2023 heeft VRZG een nieuwe prognose gemaakt, die leidt tot hogere kosten van € 268.000.
VRGZ-bijdrage
De bijdrage die de gemeente Nijmegen moet betalen aan de VRGZ is hoger dan het budget in onze begroting. Dit heeft deels te maken met inflatie (zoals brandstof en onderhoudskosten), een toenemend aantal vrijwilligersvergoedingen, hogere opleidingskosten maar ook door een loonsomstijging als gevolg van een verhoging van de thuiswerkvergoeding, de invoering van een reiskostenregeling voor woon-werkverkeer en overige arbeidsvoorwaarden. Hierdoor ontstaat een tekort van € 231.000.
Programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg
Wmo huishoudelijke hulp
Op de Hulp bij het Huishouden verwachten we een voordeel dat ligt tussen 0,6 en 1,1 miljoen euro. Bij de 1e Voortgangsmonitor was de verwachting dat het resultaat tussen de 0,7 en 1,7 miljoen euro zou liggen. We verwachten nu dat het resultaat iets lager zal zijn. In 2022 en 2023 zijn er achterstanden ontstaan bij het verwerken van de aanvragen Wmo als gevolg van onderbezetting bij de Wmo consulenten. De wachtlijst was vóór de zomervakantie een heel eind ingekort maar door de zomervakantie, wisselingen van personeel en het inwerken van nieuw personeel, is er inmiddels weer een wachtlijst ontstaan. Ook bij de leveranciers van huishoudelijke hulp zijn de wachttijden weer opgelopen. Dit alles kan ervoor zorgen dat de realisatie op huishoudelijke hulp uiteindelijk lager uitvalt.
Wmo hulpmiddelen
Het resultaat op Wmo hulpmiddelen zal vermoedelijk tussen 0 en 0,5 miljoen euro voordeel uitkomen. De verwachting is dat we meer aan eigen bijdragen ontvangen dan begroot. Op de lasten verwachten we een klein tekort dat ruimschoots wordt gecompenseerd door de eigen bijdragen. Daarnaast hebben we te maken met wachttijden aan de gemeentelijke toegangspoort en ook aan de kant van de hulpmiddelenleverancier Welzorg. Personeel en de beschikbaarheid van onderdelen en hulpmiddelen blijft een aandachtspunt. Het afgelopen jaar is er veel werk verzet en is het gelukt om de wachttijden in te lopen. We zien echter na de zomer bij de gemeentelijke toegang weer een iets oplopende wachttijd. Dit is van veel factoren afhankelijk en laat zich moeilijk voorspellen. Dit kan ervoor zorgen dat de realisatie op de hulpmiddelen anders uitvalt dan verwacht.
Wmo begeleiding en dagbesteding
Op het onderdeel Wmo-nieuw (onder andere Wmo begeleiding en dagbesteding) verwachten we een nadeel dat ligt tussen 1,1 en 2,1 miljoen euro. In de 1e Voortgangsmonitor meldden we een tekort van 1,4 miljoen euro terwijl we nu verwachten op een tekort van 1,6 miljoen uit te komen. De buurtteams Volwassenen zijn goed op weg, wat er voor zorgde dat het aantal cliënten met geïndiceerde begeleiding in september 2023 gedaald is met 49% ten opzichte van 2021. In de begroting 2023 wordt echter al rekening gehouden met een daling van 80%. Dit leidt tot een tekort op het onderdeel begeleiding.
Naast buurtteams Volwassenen zijn er twee andere verwijzers die verwijzen naar begeleiding: Regieteam en Buurtteam Jeugd & Gezin. Deze twee verwijzers hebben een aandeel van 25% in het totaal begeleiding cliënten en kosten. We blijven actief sturen op inzet van groei van de basishulp via de beide Buurtteams organisaties in plaats van inzet van geïndiceerde hulp.
Jeugd
De jeugdhulp is verdeeld over vier producten: Samenkracht en burgerparticipatie (preventieve jeugdhulp), Wijkteams (Buurtteams Jeugd & Gezin), Maatwerkdienstverlening 18- (ambulante jeugdhulp en specialistische jeugdhulp met verblijf) en Geëscaleerde zorg 18- (jeugdbescherming en jeugdreclassering). Ten opzichte van de melding in de 1 e Voortgangsmonitor zien we een negatieve ontwikkeling van het te verwachten resultaat. We hanteren een bandbreedte voor de prognose van het resultaat tussen de 9 en 11 miljoen euro negatief. Deze bandbreedte is gebaseerd op de realisatiecijfers tot en met juni 2023, waarin de grootste stijging van kosten wordt veroorzaakt door de ambulante jeugdhulp, de jeugd-ggz zonder verblijf en de jeugdzorg met verblijf. Een beeld dat hierbij voor iedere productcategorie geldt, is dat het cliëntenaantal zeer minimaal stijgt of zelfs gelijk blijft c.q. daalt maar dat kosten wel stijgen (gemiddeld met 20%). Voor deze kostenstijging zijn meerdere oorzaken te benoemen, maar de belangrijkste zijn: een toename in trajectomvang, de verschuiving uit de Jeugdzorg Plus naar andere zorgsoorten en een top 20 van duurste cliënten met zeer complexe casuïstiek. Voor de aankomende jaren is het beeld dat wordt gevormd op basis van klassieke maar ook modelmatige prognose methodieken dat de kosten van de jeugdzorg blijven stijgen. In welke mate dit tot tekorten leidt, is afhankelijk van de keuzes die worden gemaakt. Daarbij geldt dat de beïnvloedbaarheid van deze kosten beperkt is, onder andere door de positie van wettelijke verwijzers als huisartsen, rechters en gecertificeerde instellingen. Deze keuzes dienen te worden gemaakt voor zowel de beschikbare budgetten (begrotingscomponent) als de zorg (realisatiecomponent). Een belangrijk onderdeel van de keuzes voor de zorg is het Regioprogramma + lokaal plan Jeugd. In dit programma wordt richting gegeven aan de vastgestelde Hervormingsagenda Jeugd 2023-2028 en is op 10 oktober in het college behandeld.
Buurtteam Jeugd & Gezin
We verwachten een positief resultaat bij buurtteam Jeugd & Gezin van ongeveer 0,6 miljoen euro. Dit heeft te maken met twee terugbetalingen van buurtteam Jeugd & Gezin aan de gemeente Nijmegen.
- Buurtteam Jeugd & Gezin had een overschot (€ 461.784) over 2022 onder andere veroorzaakt door langzamere groei van formatie dan begroot. Dit overschot is terugbetaald aan de gemeente Nijmegen.
- Buurtteam Jeugd & Gezin heeft voor de opstartfase een ontwikkelbudget gekregen. Met de eindafrekening van het ontwikkelbudget ontvangt de gemeente het overgebleven restant ontwikkelbudget terug (€ 118.211).
Het budget van buurtteam Jeugd & Gezin is verbonden met het begeleidingsbudget bij Jeugd. Op programmaniveau heeft dit voordeel een dempend effect op het tekort bij Jeugd.
Buurtteam Volwassenen
We verwachten een positief resultaat bij buurtteam s Volwassenen van ongeveer 0,1 miljoen euro.
De eigen financiële inbreng van buurtteams Volwassenen in de lumpsum 2023 is iets hoger dan begroot.
Hierdoor hoeft de gemeente Nijmegen minder bij te dragen.
Het budget van buurtteam Volwassenen is verbonden met het budget op Wmo-begeleiding. Op programmaniveau heeft dit voordeel een dempend effect op het tekort bij Wmo-begeleiding.
Beschermd wonen en maatschappelijke opvang
Tot dit taakveld behoren de beleidsonderdelen maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en huiselijk geweld, noodopvang uitgeprocedeerden en Wmo beschermd wonen. Met uitzondering van de noodopvang uitgeprocedeerden gaat het hier om regionale taken waarvoor Nijmegen nog centrumgemeente is.
We verwachten een fors positief resultaat binnen een bandbreedte van 11,9 en 13,9 miljoen euro. Dit positieve resultaat wordt met name veroorzaakt door onder andere het onderdeel Wmo beschermd wonen waar we al meerdere jaren voordelige resultaten behalen door interventiemaatregelen verwoord in het beleidsplan ‘samen dichtbij’. Hiernaast is in de stadsbegroting 2023 ook al rekening gehouden met een voordeel van 7,5 miljoen euro op dit onderdeel. Die middelen zijn toegevoegd aan de algemene middelen.
Het verwacht resultaat valt binnen de eerder aangegeven bandbreedte in de 1e Voortgangsmonitor. Dit resultaat wordt onder andere veroorzaakt doordat de gecontracteerde Beschermd Wonen-aanbieders de budgetplafonds 2023 niet volledig lijken te gaan benutten. Aan de andere kant nemen de kosten voor maatschappelijke opvang echter steeds meer toe, vanwege groei aanmeldingen, lastigere doorstroom door huisvestingsproblemen en een steeds complexere doelgroep, waardoor we nu en de komende jaren op dit onderdeel binnen het taakveld hogere uitgaven hebben dan begroot. Gezien de verwevenheid van Beschermd Wonen en Maatschappelijke opvang (in doelgroep, voorzieningen en regioafspraken) is het van belang om deze ook samen te bezien en te begroten. Tevens een winstwaarschuwing in verband met het voortdurend uitstellen van de doordecentralisatie door het Rijk. Vanuit de regio wordt er druk uitgeoefend om zo spoedig mogelijk de (overschotten op de) centrummiddelen met de regio te delen.
Terugbetaling subsidies Welzijn
De definitieve vaststellingen van subsidies 2021 en 2022 hebben tot nu toe geleid tot terug te betalen subsidies van in totaal 1 miljoen euro. Een groot deel van dit bedrag wordt veroorzaakt doordat er door corona minder activiteiten en dus minder kosten zijn geweest. Dit is vooral bij de dagbesteding ouderen zichtbaar. Ook hebben de Eurogames met een positief saldo afgesloten wat terugbetaald is aan de gemeente.
Inzet GALA-middelen
Vanuit het Rijk ontvangen we vanaf 2023 voor het eerst de SPUK middelen voor Gezond Actief Leven Akkoord (GALA) ontvangen. Omdat de verdeling van deze middelen pas later in 2023 van start kon gaan, was er ruimte binnen dit budget. Bestaande uitgaven van de gemeente zijn passend binnen het GALA beleid, en daarom zijn deze eenmalig ten laste van deze GALA middelen gebracht. Hierdoor zijn gemeentelijke budgetten niet benut. Het hiermee behaalde voordeel is € 290.000. De voordelen doen zich voor op de terreinen Welzijn en Gezondheid. Het is in 2023 toegestaan 20% van de SPUK-GALA middelen door te schuiven naar 2024. Hier maken we naar verwachting voor ruim 3 ton gebruik van.
Indexering subsidies 1,6%
De indexering van subsidies werd in verband met extra energiekosten in 2023 eenmalig verhoogd met 1,6%. Deze middelen zijn alleen ingezet daar waar nodig waardoor een voordeel van € 100.000 ontstaat.
Lagere huuropbrengsten de Ster en de Klif
We huisvesten basisscholen in wijkcentra de Ster en de Klif. Op basis van het aantal leerlingen ontvangen wij een vergoeding hiervoor. Er is al jaren een krimp in het aantal leerlingen op deze basisscholen. Hierdoor ontvangen wij structureel minder inkomsten.
Lagere horecaomzet (wijk)accommodaties
Door de sterk gestegen inkoopprijzen is de marge op horeca gedaald. De verkoopprijzen zijn verhoogd, maar niet zo hoog als nodig om de geraamde inkomsten te realiseren. Met als reden om de horeca betaalbaar te houden voor bezoekers. Daarnaast zien we een sterke terugloop in de afname van horeca. Wij vermoeden dat dit komt doordat bezoekers minder te besteden hebben, in verband met de financieel onzekere tijd.
Lagere uitgaven OZB voor (wijk)accommodaties
Er zijn dit jaar lagere OZB-aanslagen opgelegd voor onze wijkaccommodaties. Dit is een eenmalige compensatie voor de impact van corona.
Opvang ontheemden uit Oekraïne
Voor de opvang van ontheemden uit Oekraïne hanteren we als uitgangspunt dat we een kostendekkende vergoeding ontvangen van het rijk. Deze vergoeding is gebaseerd op een normbedrag per gerealiseerd bed per dag. Voor het realiseren van de benodigde plekken, hebben wij voor de gehele businesscase rekening gehouden met de te ontvangen bijdragen van het rijk in 2022 en 2023. Een kleine vertraging in het geschikt maken van het pand Prins Hendriksingel 7 levert per saldo een nadeel op van circa € 600.000. Door het later gereed komen, hebben we lagere opbrengsten en hogere kosten door onder andere het voldoen aan wettelijke en duurzaamheidseisen. Daarnaast is sprake van hogere kosten van € 155.000 door toenemende dienstverlening aan Oekraïners. Dit is nodig voor het registreren van de doelgroep en voor het faciliteren van overige diensten waar Oekraïners relatief veel gebruik van maken. De overschrijding van circa € 750.000 die hiermee in 2023 ontstaat, verwachten wij in 2024 te kunnen inlopen met een overschot, doordat we dan nog steeds de rijksbijdrage ontvangen voor de gerealiseerde plekken, maar geen aanloopkosten meer hebben.
Programma Werk en Inkomen
Op het programma Werk en Inkomen verwachten we in 2023 een voordelig resultaat te behalen. Op basis van de huidige inschattingen zal het voordelige resultaat ca. 3,7 miljoen euro bedragen. Vanwege de open eind regelingen en enkele onzekere ontwikkelingen, zoals de financiële impact van de mutatie voorziening debiteuren, verwachten we dat het uiteindelijke resultaat zich zal begeven tussen een bandbreedte van 2,7 miljoen euro en 4,7 miljoen euro. Onderstaand een toelichting op de taakvelden van het programma.
Inkomensregelingen inclusief energietoeslag
Onder dit taakveld wordt onder andere Armoedebestrijding, BUIG en Bbz Bedrijfskapitaal verantwoord.
Op basis van de huidige inzichten verwachten we een voordelig resultaat van 0,3 miljoen euro. Binnen Armoedebestrijding wordt de landelijke maatregel energietoeslag uitgevoerd. In 2023 stelt het Rijk wederom een energietoeslag van € 1.300 beschikbaar om inwoners met een laag inkomen te compenseren voor de aanhoudende hoge energieprijzen. Nijmegen heeft van de mogelijkheid gebruik gemaakt om vooruitlopend op de Wet Energietoeslag 2023 € 500 als vooruitbetaling uit te keren. Over de overheveling van de middelen hiervoor van het gemeentefonds naar het programma Werk en Inkomen heeft uw raad op 30 november 2023 besloten, zodat we de energietoeslag vanaf december 2023 kunnen uitkeren.
Voor 2023 hebben we 11 miljoen euro nodig om de toelage te betalen. In totaal is hiervoor 7,7 miljoen euro beschikbaar in 2023 vanuit de Rijksmiddelen. Deze middelen zijn toegevoegd aan Armoedebestrijding. Het nadeel van 3,3 miljoen euro zal ten laste van het programma Werk en Inkomen worden gebracht. Het totaal verwachte resultaat op Armoedebestrijding bedraagt 3,1 miljoen euro nadelig.
Op het onderdeel BUIG en Bbz Bedrijfskapitaal, WLKS en Individuele studietoeslag, verwachten we een voordelig resultaat van circa 3,4 miljoen euro.
Op 1 april 2022 is de individuele studietoeslag op onderdelen aangepast. Zo is onder andere de leeftijdsgrens aangepast (van 18 jaar of ouder naar 15 jaar of ouder) en is het maandbedrag van de studietoeslag verhoogd. Dit heeft geleid tot een significante toename van de uitgaven voor de individuele studietoeslag. Er wordt in 2023 naar verwachting 2x het beschikbare budget uitgegeven (budget 0,7 miljoen euro; prognose 1,4 miljoen euro).
Begeleide participatie
Onder dit taakveld valt hoofdzakelijk de Wet sociale werkvoorziening (WSW). De Sociale werkvoorziening (SW) wordt uitgevoerd door de MGR/Werkbedrijf. Op het taakveld Begeleide participatie wordt een voordelig resultaat verwacht van ca. 1,4 miljoen euro. De SW is een 'sterfhuisconstructie'; er is vanaf 2015 geen instroom, enkel uitstroom van SW-medewerkers. De uitstroom van SW-medewerkers in het eerste halfjaar ligt hoger dan verwacht.
Arbeidsparticipatie
Onder dit taakveld valt de participatie (begeleiding en toeleiding naar werk). De arbeidsparticipatie wordt uitgevoerd door de MGR/Werkbedrijf. Op het taakveld Arbeidsparticipatie wordt een voordelig resultaat verwacht van ca. 2,0 miljoen euro. Dit heeft enerzijds te maken met de opbouw van het rijksbudget vanuit het verleden. Daarnaast verwachten we lagere uitgaven op onder andere de maatwerkbanen en het project jeugdwerkloosheid.
Suites voor Sociaal Domein
De komende twee jaren vindt de aanbesteding plaats van het programma dat voorziet in de dienstverlening van het Sociaal Domein. Deze aanbesteding is essentieel, complex en veelomvattend. Er is een voorzichtige raming gemaakt van de benodigde menskracht. In die raming was € 600.000 opgenomen voor inzet in het lopende jaar. Hoewel een deel van de projectorganisatie al stond vóór de zomer en er ook al aan het project werd gewerkt, vond de brede kick-off van het project pas plaats in september van dit jaar. De verwachting is nu dat de totale kosten voor dit jaar niet boven de € 200.000 uitkomen én wellicht zelfs daar onder uitkomen; dat is afhankelijk van een aantal werving- en selectietrajecten dat nu loopt. De impact van de vertraagde start gaat mogelijk zichtbaar worden in 2024 of 2025.
Programma Onderwijs
Onderwijshuisvesting: indexering Doordecentralisatie-vergoeding (DDC)
Bij de DDC-overeenkomsten wordt, conform afspraak, geïndexeerd op basis van de CBS afgeleide jaarmutatie peildatum 1 oktober. Die was in oktober 2022 16,9%. De begroting van de gemeente Nijmegen op de DDC is geïndexeerd met 5,3% structureel en incidenteel met 1,6% voor 2023.
De prognose voor 2023 is een tekort op DDC van 1,6 miljoen euro. Dit tekort is incidenteel van aard en voor 2024 lopen we het indexeringsverschil (grotendeels) dicht. Daarnaast hebben we 0,1 miljoen extra lasten voor onderwijshuisvesting aan Oekraïners. Daar tegenover verwachten we 0,4 miljoen euro minder lasten op de niet-DDC onderdelen van onderwijshuisvesting.
Correctie indexering subsidiebudgetten
In 2023 zijn enkele subsidies van het rijk voor loon-en prijscompensatie door het rijk geïndexeerd. Daarnaast werd ook de gemeentelijke indexering toegepast. Door de dubbele indexering ontstaat een voordeel van 0,5 miljoen euro.
Peuterwerk
Het beleidsterrein Peuterwerk komt in 2023 uit op een voordeel van 0,5 miljoen euro. Deze subsidie wordt jaarlijks door het Rijk voor loon- en prijscompensatie opgehoogd. De uitgaven voor Peuterwerk zijn echter niet in dezelfde mate toegenomen waardoor er financiële ruimte ontstaat in de begroting. Wij verwachten dat dit vooralsnog een a-structureel voordeel is.
Programma Bereikbaarheid
Hogere reclame-inkomsten
We verwachten dat we meer reclame-opbrengsten realiseren dan in de begroting is opgenomen.
Dit wordt veroorzaakt door de uitwerking van een aanbesteding die voordeliger is uitgevallen.
Lagere opbrengsten havengelden
We constateren dat de begrote baten niet worden gerealiseerd. Dat heeft ermee te maken dat we minder overslaggelden realiseren dan begroot. We verwachten hier een (structureel) tekort van circa € 130.000.
Lagere kosten reiniging DVO DAR 2023
We verwachten een bedrag van € 375. 000 over te houden op de kosten van reiniging. Dit voordeel wordt voornamelijk veroorzaakt doordat we in 2023 een hoge indexering hebben toegepast op de begrote lasten voor het jaar 2023, die niet volledig benut gaat worden.
Hogere opbrengsten zwerfafval
Tot en met 2022 ontvingen we van Nedvang een vast bedrag voor Zwerfafval op basis van het aantal inwoners. Met ingang van 2023 is dit gewijzigd. Er is nu sprake van een drietal vergoedingen: één vanuit het afvalfonds en twee vanuit het ministerie. Eén financiële stroom vanuit het Ministerie is eenmalig. Het accent van de kosten en opbrengsten hiervan gaat plaatsvinden in 2024. We komen hier in de 1e voortgangsmelding 2024 op terug. Het beeld voor 2023 is dat we in totaliteit een voordeel verwachten van € 528.000.
Programma Wonen en Stedelijke ontwikkeling
Leges bouwvergunningen
Onlangs hebben wij uw raad geïnformeerd over een fout bij het innen van leges voor omgevingsvergunningen in de periode 2021-2023. In tegenstelling tot de afgegeven melding van een tekort van 1,4 miljoen euro in de 1e Voortgangsmonitor gaan we er nu vanuit dat de leges bij de jaarrekening 2023 tot een positief resultaat leiden van indicatief 3,6 miljoen euro.
Beheer vastgoed, aframen exploitatiebegroting in verband met verkoop panden
Dit heeft betrekking op panden die vallen onder het taakveld Wonen en bouwen. In de voorgaande jaren zijn panden verkocht waarvan de exploitatiebegroting nog niet is afgeraamd.
Verkoop gemeentelijke panden
Voor de periode 2018-2024 staat een verkoopopgave van gemeentelijke panden van 12 miljoen euro. Voor 2023 stond een opbrengst van 1 miljoen euro begroot. De verwachting is dat we dit jaar slechts € 270.000 ophalen, waardoor we uitkomen op een lagere opbrengt van € 730.000.
Programma Openbare ruimte
Voordeel DVO DAR
Bij de 1e Voortgangsmonitor meldden we een voordeel van € 428.000 als gevolg van de eindafrekening DVO DAR over het jaar 2022. De definitieve eindafrekening is uiteindelijk op een voordeel van € 356.000 uitgekomen door onder andere een hogere vergoeding als gevolg van gestegen papier- en metaalprijzen. Het restant van het voordelig resultaat is ontstaan doordat de begroting van de gemeente Nijmegen in 2023 fors is geïndexeerd. In de praktijk blijkt dat deze indexering niet volledig benut gaat worden. Dat levert naar verwachting een voordelig resultaat op van ruim € 600.000. In totaliteit verwachten we een voordeel van zo'n € 980.000. De nog te verwachten nota van de DAR ten aanzien van de indexering over de jaren 2022/2023 is hierin verwerkt. Het voordeel is a-structureel van aard.
Verpakkingsafval en lagere legesopbrengsten huisafvalzakken
We verwachten op deze onderdelen een nadeel van in totaal € 980.000. Ten eerste wordt dit veroorzaakt doordat er minder plastic is ingezameld. Dit leidt tot een nadeel van zo'n € 370.000. Ten tweede zien we dat er onder andere minder restafvalzakken worden verkocht met een nadeel van € 300.000. Diverse overige afwijkingen zoals minder leges milieustraat en minder grofvuil-ophaalbeurten zullen naar verwachting leiden tot een nadeel van € 310.000.
Programma Cultuur en Cultureel erfgoed
Vrijval coronamiddelen
Vanaf het ontstaan van de corona-crisis in 2020 hebben wij het culturele veld op basis van rijks- en gemeentelijke middelen financieel ondersteund voor de nadelige effecten van de crisis en de daarmee samenhangende maatregelen. In 2023 hebben we een laatste financiële ondersteuning gegeven om de exploitatie-gevolgen van de beperkende maatregelen die nog in het 1e kwartaal van 2022 golden, te compenseren. In 2023 golden er geen beperkende maatregelen meer voor de culturele sector. Daarom laten we de niet bestede middelen voor 2023 vrijvallen. We zien in 2023 dat het herstel intreedt in de sector. Bezoekersaantallen trekken aan, maar zijn nog niet bij alle culturele organisaties op het oude niveau. Daarnaast heeft de sector, net als andere sectoren, te maken met personele krapte en sterk gestegen kosten.
Beheer vastgoed, huurderving en bijhorende kosten (energie) in verband met leegstand
Een aantal panden binnen het taakveld Cultureel Erfgoed wordt op dit moment niet verhuurd. Daardoor hebben we minder huuropbrengsten en hebben we wel extra uitgaven voor energie.
Programma Sport
Lagere verwachte omzet Triavium (horeca + entree)
Bij de stadsbegroting 2020 zijn de baten voor het Triavium structureel verhoogd met € 150.000. Dit bedrag kan onvoldoende opgevangen worden met hogere entreeprijzen. Daarnaast is de marge op horeca gedaald door de sterk gestegen inkoopprijzen. Met als reden om de horeca betaalbaar te houden voor bezoekers. Daarnaast wordt er ook minder horeca afgenomen. Wij vermoeden dat dit komt doordat bezoekers minder te besteden hebben.
Vrijval middelen Buurtsportcoachregeling (conform stadsbegroting 2024-2027)
Er valt in totaal € 745.000 vrij vanwege een dubbele financiering van de Buurtsportcoachregeling (BCR) in onze begroting. We ontvangen hier nu een specifieke uitkering (SPUK) voor. Met deze middelen kunnen we de kosten dekken, waardoor de bestaande budgetten vrij vallen.
Programma Financiën
Woz bezwaren
Bij de 1e Voortgangsmonitor hebben we aangegeven dat we een forse toename zagen van het aantal bezwaarschriften (verwachte toename van 2,5 keer zoveel bezwaarschriften zoals gemeld in een brief aan de raad van 12 juli jl.) tegen de WOZ-beschikking 2023. Dit als gevolg van de grote waardestijgingen in de WOZ waarden en de uitgebreide campagnes van de zogenaamde WOZ-bureaus. De verwachting was dat de kosten voor het afhandelen van bezwaarschriften (inhuur en uitbesteding) circa € 250.000 meer zouden bedragen dan begroot en de proceskostenvergoeding circa € 300.000 meer dan begroot. Op dit moment hebben we 48% van de bezwaren afgewikkeld en verwachten we met deze ervaringen dat de meerkosten voor het afhandelen van bezwaarschriften (inhuur en uitbesteding) circa € 150.000 meer zullen bedragen en de proceskosten circa € 160.000 meer zullen bedragen voor 2023 dan begroot.
Beheer vastgoed, huurderving en bijhorende kosten (energie) in verband met leegstand
Een aantal panden wordt op dit moment niet verhuurd. Daardoor hebben we minder huuropbrengsten. We hebben voor deze panden wel uitgaven voor energie.